Алтан дэлхийд хүн болж төрнө гэдэг их хувь заяа. Гэтэл амьдрал үзээгүй гэнэн хонгор насандаа гэмт хэргийн золиос болж, амьд явах эрхээрээ хохирсон хүүхдийн тоо жилээс жилд олширч байгаа нь энэ нийгмийн хамгийн бараан өнгө болоод байна. Төрсөн болоод тэлсэн хүмүүсийн хүчирхийлэлд өртсөн харгис хэргүүдийг цухас дурдъя.

1. 2013 оны тавдугаар сарын 11-нд тавхан настай хүүгээ эцэг гэх хүн нь хүнд мэсээр гэмтээсэн хэрэг гарсан. Тодруулбал хэргийн эзэн иргэн Д нь төрсөн охиноо найман сартай байхад нь зодож, нүдийг нь гэмтээсэн, таван настай хүүгээ зодож танхайрсан, гэр бүлдээ хүчирхийлэл үзүүлсэн гээд хүний ёсноос гажсан үйлдлүүд гаргасан байдаг. Ингэхдээ долоогоос найман жилийн хоригдох ял авсан.
2. 2019 онд 72 цагийн турш зургаан настай хүү Э, дөрвөн настай хүү Э-г хойд эцэг нь яргалсан хэрэг гарч байсан. Тус хэргийг үйлдсэн Т гэгч эмэгтэй нь хоёр балчирхан хүүг гурван хоног тамлахдаа хоол, цайны бараа харуулаагүйгээр үл барам харанхуй өрөөнд хэдэн цагаар ч хамаагүй өнжүүлж, хамар, хацар, нуруу, гуя орчмоос чимхэн, толгой, цээжний хэсгийг гэмтээх байдлаар тамлаж байжээ. Дөрвөн настай хүү Э нь нийт есөн удаагийн хагалгаанд орж байж. Ингэхдээ шулуун гэдэснээсээ 30 см орчим тайруулжээ. Хүүгийн дотор эрхтнүүдэд эрүүл эрхтэн үлдээгүй байсан аж. Ийм л харгис яргалал, бүрхэг үйл явдлын ард эдгээр хүүхдүүд золиос болж үлджээ. Мартах учиргүй, хэзээ ч мартаж болохгүй эдгээр бараан түүхүүд үргэлжилж жилийн жилд энэ хотын хаа нэгтээ хэдэн арваараа ижил хэрэг, хэрцгийллүүд гарч байна. 
3. Сүүлийн үед сошиал орчинд олны дүргүйцлийг төрүүлж буй мөн ийн хэрэг нь энэ оны гурван сард гарлаа. Тодруулбал гурван настай хүүхдийг зодож, хүчирхийлсэн иргэн Э-ийн хэргээр үргэлжилж байна. Түүний хэрцгийллээс үүдэлтэйгээр тэр жаахан хүү  одоог хүртэл ухаан ороогүй байгаа юм.

Өнөөдөр хэн нэгний үр хүүхэд хохирлоо. Маргааш хэний ч хүүхэд хохирч болох эрсдэлтэй цаг үед бид амьдарч байна. Уг нь энэ улс хуультай, хуулиндаа захирагдаж байх ёстой. Хууль тийм л хүчтэй.

Хүүхдийг, хүүхдийн эрхийг нь хамгаалах анхдагч үүрэг хүлээсэн гэр бүлээс нь гадна төр, Засгийн газраас хамгаалж явах давхар үүрэгтэй байдаг.

Үргэлжлүүлэн та бүхэнд өнөөдөр Монгол Улсад хүчин төгөлдөр хэрэгжиж байгаа хүүхдийн эрхийг хамгаалах тухай хуулиас танилцуулъя. Тус хуулийн  гуравдугаар бүлгийн;

10.1 дэх заалтад "Эрсдэлт нөхцөлд байгаа, гэмт хэргийн хохирогч болсон, гэмт хэрэг, зөрчилд холбогдсон, ял шийтгүүлж, албадлагын арга хэмжээ авагдсан, сургалт, хүмүүжлийн тусгай байгууллагаас суллагдсан хүүхдийг нийгэмд хэвийн амьдрахад нь тусалж, дэмжих чиглэлээр 6 чиглэлээр хариу үйлчилгээ үзүүлнэ".

10.5 дахь заалт "Хүүхэд хамгааллын үйлчилгээ үзүүлэх журмыг хүүхэд хамгааллын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн, үйлчилгээний зардлын норматив, санхүүжүүлэх аргачлалыг хүүхэд хамгааллын болон санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн хамтран батална" гэж тусгажээ.

Үүнээс харахад тус бүлэгт заасны дагуу хүүхэд хамгааллын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн, түүний дэргэдэх байгууллагууд байдаг байх нь. Гэвч тэдний дорвитой ажил, үйл ажиллагаа нүднээс далд нүглээс холуурхан өрнөж байна уу? Ямартай ч 2022 онд л гэхэд хүүхэд хүчирхийлэл өмнөх оноосоо 79,3 хувиар өссөн үзүүлэлттэй байна.

Дүгнэж хэлэхэд энэ улс, энэ нийгэм хүүхдэд ээлгүй хүний эрхийн мэдрэмжгүй юм.

Тэгвэл манайхаас бусад орнуудын хүүхэд хамгааллын тухай хууль болоод тухайн улс хүүхэд хүчирхийллийн эсрэг ямар арга хэмжээ авдгийг танилцуулъя.

ХБНГУ-д л гэхэд хүүхэд насанд хүрэгчдийн адил үндсэн эрхтэй боловч тусгай хамгаалалт шаардлагатай гэж үздэг. Тус улс 1992 онд НҮБ-ын Хүүхдийн эрхийн тухай конвенцийг соёрхон баталснаас хойш ХБНГУ-ын Үндсэн хуульд хүүхдийн тодорхой эрхийг тусгах талаар яригдаж ирсэн. Ийнхүү ХБНГУ конвенцийг баталснаар хүүхдийн эрхийг хүндэтгэж, хамгаалж, ахиулах үүрэг хүлээсэн. Харин хүүхдийг хохироосон этгээдэд хариу арга хэмжээ авах талаасаа Эрүүгийн хуульдаа гэр бүлийн хүчирхийллийн хэд хэдэн хэлбэрийг гэмт хэрэгт тооцдог. Жишээлбэл, бие махбодид аюултай гэмтэл учруулсан (жишээлбэл, аюултай хэрэгсэл ашиглан) хүн зургаан сараас 10 жил хүртэлх хугацаагаар хорих ялаар шийтгүүлдэг.

Харин АНУ-ын бүх мужид хүүхдийг аюул ослоос хамгаалдаг хууль байдаг. Эрүүгийн хуулиуд нь ямар ч насны хүмүүсийг бие махбодийн халдлагаас хамгаалдаг. Хүүхдийн хүчирхийлэл, хайхрамжгүй байдлын тухай хууль нь зөвхөн хүүхдийг хамгаалахад онцгой ач холбогдолтой. Хэрэв гэр бүлийн хүчирхийлэл гарсан байвал тухайн үйлдэгч этгээд хамгийн багадаа 250 ам.доллар хүртэл торгуулж, 15 хоногоор хорих яланд унадаг. Цаашлаад хүндэвтэр гэмт хэрэг үйлдвэл мужийн шоронд нэг жил хүртэлх хугацаагаар хоригддог. Харин ноцтой хүнд гэмт хэрэг үйлдсэн тохиолдолд муж улсын шоронд хоёроос зургаан жил, үүн дээрээ өмнө нь ял шийтгүүлсэн хүмүүст илүү урт ял оноодог байна.

Монгол Улс хуулиа дээдэл гэдэг хэрнээ өөрсдөө гууль болгон ашиглаж байгаа цагт бяцхан үрсийн эрүүл аюулгүй амьдрах эрх, амьд явах баталгаа өнөөдөр ганхаж байна. Дээр дурдсанчлан хүний ёсноос гажууд хэргүүдийг сэтгэлгүй араатнууд үйлдсээр байвал өнөөдөр Монгол Улсад хүүхэд төрүүлж, хүн ёсоор нь өсгөх эрх чөлөө бидэнд үгүй болж, хүүхэдтэй болохоос айх айдас л үлдэх нь.

Иймд хүүхэд хамгааллын хуулиа чангатгаж, хүн бус араатнуудаас айх айдасгүй болгож өгөхийг Монгол Улсад үйл ажиллагаагаа явуулж буй нийт хүүхдийн төлөө хэмээн дуугардаг байгууллагууддаа уламжилж байна.

Үргэлжлэл бий...